ANNELİK ROTANIZI BELİRLEYİN!

Geliştirici: Gülüş TürkmenEğitim Programı Yürütücüsü: Birgül Ural Bayoğlu

Annelik Haritası Nedir?
Annelik Haritası (AH), ebeveynlik yaklaşımını belirlemeye yarayan basit ve eğlenceli, aktivite temelli bir görüşme yöntemi olarak tanımlanabilir. Annelik konusunda çalışan uzmanlara, ebeveynliği konuşmak ve farkındalık yaratmak için bir araç oluşturarak yarar sağlayabilir.
Annelik Haritası, ebeveynlik konusunda 8 araştırma kitabının yazarı olan Gülüş Türkmen tarafından yaratılmış (2015), Türkiye Mantık Derneği tarafından bir “Akılcı-Duygusal Davranışçı Terapi” örneği olarak kabul edilmiştir (2024). Uygulamanın uzmana ve anneye olan etkilerini gösteren çalışmalar Uzm.Birgül Bayoğlu tarafından yürütülmektedir.
Kimler Kullanabilir?
AH, ebeveynliğe dair bir bakış açısı ve farkındalık yaratması bakımından uygulayıcıların çocuk gelişimi ve ebeveynlik alanında temel bir meslek dalına sahip olmasını gerektirir. Bu nedenle Çocuk Gelişimi Uzmanları, Psikologlar, Psikolojik Danışmanlar ve Sosyal Hizmet Uzmanlarının bu uygulamadan yarar görecekleri düşünülmektedir.

Eğitiminin Süresi: Minimum 5 saat
Katılımcı sayısı: 10-20 kişi
Tanıklıklar/Uygulamaya katılan anne görüşleri:

“Harita gerçek anlamda bir yol gösterici oldu. Dağınık kafamın içini bir anda görmüş olmak beni aydınlattı. Diğer sistemlerin aksine benim özelimde bir anneliğe bakış olması da çok önemli çünkü benim evim, benim çocuğum, benim sosyoekonomik gelişimim ve benim kafam farklı! Harita sayesinde çocuklarımla net konuşmam gerektiğini gördüm. Başka anneler değil ama ben emir vermeyi öğrenmeliydim! Kendimi tümden unutmadan, kendi içinde yaşamayı öğrendim. “Çocukları boğmadan, zorlamadan da oluyormuş” dedim!”

—————————————-

“Haritada kaygı seviyem düşük çıkıyor çünkü haritaya bakınca baba, babalığını yapıyor, yani anne baba olarak dengeliyoruz birbirimizi. Fakat “emir vermek” ve “ben” kavramları üst üste bindiler. Emir vermenin doğru bir iletişim yöntemi olmadığını bilsem de bunu gerçekten çok sık yapıyorum ve haritada bu durum yüzüme çarptı. Bunu değiştirmeliyim. Anneanneler ve babaanneler haritada ciddi sıkıntı olarak göründüler. Ama biz de bu durumun farkında olduğumuz için onlarla ilişkimizi belli sınırlar içinde yaşıyoruz.”

————————–

“Akademik başarı odaklı bir anne çıktım. Kendimi net bu şekilde tanımlamazdım fakat sonuç bu çıkınca gerçekle yüzleştim diyebilirim. “Gerçekten böyleyim sanırım” diye düşündüğümü hatırlıyorum.”

—————————————————

“Harita gerçekleri yüzüme vurdu. Çocuğum ne olursa olsun ağlamasın diye uğraşırdım, şimdi ağlamasına izin vermeye karar verdim. Sonuçlar bana çok güvenilir geldi.”

———————————————–

“Eşim, çocukla çocuk olan bir babadır. Bunu sağlıklı zannederdim ama haritada öyle olmadığını gördüm. Ebeveynin sınır koyabilmesi gerekiyor. Çocukla birlikte uyumayı ve doğal ebeveynlik anlayışını iyi ebeveynlik örnekleri zannederdim, ikisinin de aşırı kontrolcülüğe girdiğini fark ettim. Çocuğu sadece slingde taşımam bile iyi anne olma gayretimin sonucuymuş. Bunlara gerek yok, iyi annelik bu değil. Ayrıca haritada okulları irdeledik ve ben, çocuğum için hangi okulları isteyip, hangilerini istemediğimden iyice emin oldum”

———————————–

“Ben uyku ve emzirme koçuyum. Haritada “Koç” ve “Ben” ibarelerinin tam birbirinin üstüne gelmesi çok eğlenceliydi! Babaya verilen rol ile babadan beklentinin orantılı olmadığı ortaya çıktı. Karı-koca-kayınvalide üçgeninde de dengesizlik vardı ve bu dengesizlik, gerçek hayattaki zorlanmamın yansımasıydı. Bazı duruşlarımı törpüleyebileceğimi düşündüm. Biraz katı fikirlerim varmış”.
Harita sayesinde kendimi, sorunları öngörme ve sorunları zamanında engelleme derdiyle yiyip bitirmekte olduğumu fark ettim! Bu beni çok heyecanlandırdı. Uyku eğitimi meselesi, aklıma çok yatmakla birlikte, “bağlanma kuramı”na dair okuduğum bunca şeyden sonra kaçındığım bir şey haline gelmişti. Kızıma da herhalde bu yüzden uygulayamadım. Bu algoritma hemen vazgeçilebilecek bir şey olmadı tabi  ama hep bu geri bildirimi hatırlatarak kendime öyle devam etmeye çalıştım. Bir de ben kasabada pek çok kadınla beraber büyümüş bir kadın olarak kendim pek kullanmasam da “kurban olurum” “canını yediğim” veya benzeri laflar pek de zararlı veya itici gelmezdi. Haritadan sonra bu da benim için büyük bir farkındalık oldu. Harita üzerinde pozitif stresi konuştuk, doğru coğrafyadan ve doğru zamanlamadan bahsettik. Böylece uyku eğitimi işi aklıma yatar gibi oldu. Bir de ondan sonraki dönemde Lacan ve Freud ile ilgili çocuğun toplumsallaşma sürecinde “language”in aslında en önemli gösterge olduğuna dair okumalar yapma fırsatım olmuştu. Senin yarattığın farkındalıkla açtığım bu yolda hem kendi alanımda hem de ebeveynliğime dair çok fazla şey biriktirebildim.”

————————————

“Annem otoriter bir kadındı, onunla iletişimim kötüydü, bu yüzden çok iletişim kitabı okudum ki çocuğumla iyi anlaşabileyim. Haritada iletişim yollarını konuştuk ve okuduklarıma rağmen “nutuk atmak” kavramı ile “ben” kavramı üst üste geldiler. Ve bu doğruydu, ben dırdırcı bir anneye dönüşüyordum. Neyse ki “yavaş ebeveynlik” anlayışı da “ben” ile üst üste geldi, yani ben aceleci, aktiviteci, başarı odaklı bir anne değilim! Tracy Hogg metodu ile uyku eğitimi verdim. Babamızın babalık rolü ile benim annelik rolümün denge içinde olduğunu keşfettik. Çok titiz ve pimpirikli biri olsa da, babanın yeri sağlam!”

————————

“Çocuğun ağlaması benim korkulu rüyamdı. “Ağlamasına izin vermek” ifadesini nereye koyacağımı uzun süre bilemedim. Stresin doğal ve gerekli olabileceğini fark etmek, sürekli olarak bazı şeyleri yanlış yaptığım duygusunu hafifletti. Harita bitiminde iletişim eğitimi, uzman desteği ve çocuğa söz geçirme konusunda görüşlerimi değiştirdim”

___________________